از حدود دو سالگی که اکثر دندان های شیری کودک رویش یافته است تا حدود چهارده سالگی ( یعنی دو سال بعد از رویش دندان آسیای دوم دائمی) معمولاً فلورایدتراپی موضعی از هر سه تا شش ماه یکبار در مطب دندانپزشکی انجام می شود.
فلوراید موضعی (وارنیش) نه تنها هیچ عارضه ای ندارد بلکه کاربرد منظم آن 30 تا 70 درصد سبب کاهش پوسیدگی می شود .
زمان مطالعه : 8 دقیقه
مقدمه:
دندان های شیری غیر از سه وظیفه مهم جویدن ، صحبت کردن و زیبایی ظاهری ، حفظ فضای لازم برای رویش دندان های دائمی و هدایت آنها در مسیر اصلی رویش خود را نیز بر عهده دارند.
بر خلاف عقیده عمومی که دندان های شیری مدت کوتاهی داخل دهان بوده و ریشه ندارند.باید گفت : دندان های شیری ساختار جداگانه ای داشته و دارای تاج و ریشه های مستقل می باشند که تا حدود سیزده سالگی در دهان کودک باقی می مانند.
6-8 ماهگی ، اولین دندان شیری جوانه زده و پایان 2/5-3 سالگی ، تعداد بیست دندان شیری به طور کامل در دو فک کودک رویش می یابند.
طبق آمار های اعلام شده ، یک سوم مراجعات کودکان به دندانپزشک ، به دلیل پوسیدگی توام با دندان درد می باشد و این در حالیست که به علت عدم تکامل اعصاب دندانی در کودک ، اولین علامت پوسیدگی در کودکان ، احساس درد نمی باشد لذا اولین ملاقات کودک با دندانپزشک حتما می بایست در یک سالگی یا بعد از رویش اولین دندان شیری انجام پذیرد.والدین باید توجه داشته باشند : اگر دندان شیری به علل تغذیه ای یا عدم رعایت بهداشت دهان خراب شد ، باید بلافاصله ترمیم شود چرا که پوسیدگی دندان شیری فورا به عصب رسیده و در صورت اجتناب از ترمیم عفونت کرده و به احتمال زیاد جوانه دندان دائمی زیرین خود را متاثر می نماید.با توجه به اینکه کار دندانپزشکی برای کودک ، کاری دشوار و البته ترسناک به حساب می آید ، بهتر است با مراجعات منظم شش ماهه و انجام عملیات پیشگیرانه همچون فلوراید درمانی و فیشورسیلنت ، حتی الامکان نیاز بهه درمان های عصبی و ترمیم عصب ، که هزینه های گزافی را نیز در بر خواهند داشت را کاهش دهیم.
فلوراید:
فلوراید یکی از عناصر موجود در طبیعت است که ترکیبات آن از راه آب آشامیدنی ، غذاهای دریایی(ماهی و میگو)، چای و بعضی میوه جات (به ، آلو ، جعفری ، کاهو ، سیر) در ساختمان دندان نفوذ کرده و باعث افزایش مقاومت دندان ها در برابر پوسیدگی می شود.
استفاده از فلوراید در کنار استفاده از نخ دندان و مسواک منظم روزانه ، موثرترین را پیشگیری از ایجاد پوسیدگی های دندانی می باشد.به عبارتی فلوراید ، بزرگ ترین و موفق ترین کشف در زمینه علم دندانپزشکی کودکان می باشد.
روش های استفاده از فلوراید
بطور کلی دو روش استفاده از فلوراید وجود دارد :
روش سیستمیک و روش موضعی
الف) روش سیستمیک (فلوراید موجود در مواد غذایی و آب آشامیدنی)
1)افزودن فلوراید به آب آشامیدنی
2)استفاده از مکمل های خوراکی فلوراید با تجویز متخصص
ب) روش موضعی (فلورایدی که بر روی دندان ها گذاشته می شود.)
1)خمیردندانهای حاوی فلوراید که برای کودکان زیر سه سال ممنوع و در کودکان بالای سه سال نیز با احتیاط و با نظارت والدین به اندازه یک نخود در هر بار مسواک کردن استفاده شود.
2)دهانشویه های خانگی (سدیم فلوراید)که بنابر نظر FDA ، مصرف آنها در کودکان زیر شش سال ، بعلت عدم توانایی کنترل بلع ، توصیه نمی شوند.
3)فلوراید های موضعی که به صورت ژل ، فوم (کف) یا وارنیش که استفاده از آنها صرفا در مطب دندانپزشکی انجام می گیرد.
وارنیش فلوراید :
(پرکاربردترین روش در کودکان و نوجوانان)
وارنیش ، نوعی پوشش حفاظتی است که باعث جلوگیری از ایجاد پوسیدگی ، حساسیت دندانها و حفاظت از مینای دندان از سنین کودکی تا پیری مورد استفاده قرار می گیرد.
وارنیش ، ماده ای نیمه مایع ، چسبنده ، با کاربردی آسان ، بی درد و بدون نیاز به بی حسی می باشد که با حداقل بلع ، به سطح دندان چسبیده و بتدریج فلوراید آزاد می نماید.
وارنیش فلوراید پوسیدگی دندانها را از 30 تا 70 درصد کاهش و بیش از سی سال است که در جهان به عنوان موثرترین روش پیشگیری از پوسیدگی دندان استفاده می شود.
در کودکان زیر سه سال که هیچ منبعی برای دریافت فلوراید موضعی ندارند و در کودکان زیر شش سال که استفاده از خمیر دندان و دهان شویه حاوی فلوراید امکانپذیر نیست ، کاربرد وارنیش فلوراید بسیار توصیه می شود.
وارنیش فلوراید ، از دو سالگی که اکثر دندان های کودک رویش یافته اند تا چهارده سالگی (یعنی دو سال بعد از رویش دومین دندان دائمی) بسته به میزان خطر پوسیدگی ، از هر سه تا شش ماه یکبار ، در مطب دندانپزشکی انجام می شود.
روش کاربرد وارنیش فلوراید:
کودک قبل از مراجعه برای وارنیش فلوراید ، باید حتما مسواک بزند. دندانپزشک بعد از خشک کردن سطح دندانها ، وارنیش فلوراید را با برس مویی به صورت لایه های نازک ، بر روی تمام سطوح دنداها قرار می دهد که بلافاصله پس از تماس با بزاق ، سفت شده و به سطح دندان می چسبد.
نکات مهم پایانی !
1) اگر خردسال شما سابقه حمله شدید آسم داشته یا در بیمارستان بستری بوده ، همچنین اگر به کلوفن و یا پلاستر های چسبناک ، حساسیت داشته باشد باید دندانپزشک را مطلع نمایید.
2) در صورتی که کودک دندان درد داشته باشد و یا در پوست دهان او ضایعه ای مشاهده شود یا مبتلا به عارضه ای واگیردار باشد ،معمولا دندانپزشک فلوراید تراپی را به تعویق میاندازد.
3) در کنار فلوراید تراپی منظم ، رعایت دستور العمل های بهداشتی ، مثل دو بار مسواک زدن ، استفاده از نخ دند ان ، معاینات منظم دندانپزشکی و استفاده از الگوی صحیح غذایی (مواد قندی کم) اهمیت فراوانی دارد.
4) مصرف فلوراید توسط زنان باردار ، فایده ای برای دندانهای دائمی کودک نداشته و برای دندانهای شیری نیز اثر ناچیزی دارد.اثر فلوراید بر دندانهای شیری اصولا بعد از تولد است
